صداگیر چیست ؟
درکانال های تهویه هوا، عموماً به دلیل کارکرد فن، خواه فن های محوری، و خواه فن های گریز از مرکز، صدای ناخوشایندی در محیط پراکنده میشود. شدت این صدا بسته به عواملی چون نوع فن، فاصله فن از محل، جنس و نوع کانالها و انشعابات، جنس دیوارههای محیط و عواملی دیگری از این دست متفاوت است، اما در هر صورت وجود این سرو صدا سبب ایجاد محیطی آزاردهنده برای ساکنان خواهد شد.
امروزه برای حل این مشکل از صداگیرهای کانالی استفاده میشود. این صداگیرها با طراحی ویژه خود، علاوه بر کمترن تاثیر بر جریان هوای تهویه، تاحد بسیار زیادی صدای تولیدی توسط دستگاههای تهویه مطبوع را از بین میبرند.
صداگیرها به طور گسترده در صنایعی چون متالوژی، برق و قدرت، معدن و تونلهای مترو و معماری داخلی به منظور کاهش صدای سیستم تهویه مطبوع کاربرد دارند. جنس و طراحی صداگیرها به گونه ای است که سروصدای تولیدی با انواع فرکانسها را جذب و در محدوده شنوایی انسان (از 63 هرتز تا 8000 هرتز) شرایط آسایش محیطی را از نظر صوتی فراهم میآورد.
در این خصوص طراحی صداگیر مناسب که بتواند این شرایط را در محیط فراهم کند از اهمیت ویژهای برخوردار است به گونهای که درصورت طراحی نامناسب، صداگیر قادر به جذب صدا خواهد بود و خود به عنوان عامل ایجاد صدا، مشکلات را دو چندان خواهد کرد. اساس کار جذب صدا در صداگیرها بر پایه جذب امواج در مواد متخلخل استوار است.
مواد جاذب متخلخل
مواد جاذب صوت بخش عمده انرژی صوتی را جذب و مقدار کمی از آن را منعکس میکنند. از این رو استفاده از این مواد برای کنترل میزان سر و صدا بسیار مفید است و در مکانهای گوناگونی چون نقاط نزدیک به منابع تولید سروصدا (مانند فن ها در سیستم های تهویه مطبوع) و درون کانالهای انتقال هوا استفاده میشوند.
محدوده گستردهای از این مواد وجود دارند که خواص جذبی متنوعی براساس فرکانس صدا، نوع ترکیب، ضخامت، سطح بیرونی و نحوه نصب فراهم میکنند. این در حالی است که مواد با ضرایب جذب صدای بالا معمولا متخلخلاند. یک ماده جاذب متخلخل جامدی است که شامل حفرهها، کانالها و یا شکافهایی است که امواج صوتی قادر به ورود به آنها هستند.
پشم سنگ در زمره خانواده عایقهای حرارتی متشکل از الیاف معدنی است. این عایق، به دلیل عدم انتشار صدا به میان اجزای متشکله و نیز جذب صدا، عایق صوتی بسیار مطلوبی است از همین رو در فرودگاهها، استودیوهای صدابرداری، زیر ریلها و در ایستگاهای متروی داخل شهری نصب میشوند. افزایش ضخامت و ایجاد فاصله هوایی مناسب در پشت عایق، مقدار تضعیف انرژی صوتی را افزایش میدهد.
هندسه صداگیرها
ساختار صداگیرها شامل ورقههای سوراخکاری شده است که مواد متخلخل بسته به محل مورد استفاده در بین دو ورق قرار میگیرند. صداگیرها که امروزه در اکثر موارد استفاده میشوند به شکل تیغههای عمودی با طول و عرض مشخصاند. تیغههایی که با فواصل همسان در کانالهای تهویه در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
بنابراین جریان هوای عبوری با گذشتن از میان این تیغهها به وسیله دو سطح و خاصیت جذب صوت مواد متخلخل موجود در بدنه تیغه، صدای همراه خود را تا حد معین از دست میدهند. این صداگیرها دارای مزیتهایی است که از جمله آن می توان به استواری در مقابل جریان هوا و سرعت باد، همچنین قابلیت تعویض ماژولهای خراب اشاره کرد .